Erişkin dönemde skolyoz iki şekilde görülebilir.
- çocukluk çağında oluşmuş ancak tedavi edilmeyen ileri yaşlarda dejeneratif değişikliklerin eklendiği ERİŞKİN İDİOPATİK SKOLYOZ.
- 45-50 yaşlarından sonra dejeneratif değişikliklerin etkisi ile ortaya çıkan ERİŞKİN DEJENERATİF SKOLYOZ.
ERİŞKİN İDİOPATİK SKOLYOZ
Bazı durumlarda çocukluk çağında oluşan skolyoz erişkin dönemde ilerlemeye devam edebilir. Çocukluk çağında tespit edilen ve 45 -50 derecenin üzerinde olan eğriliklerin erişkin dönemde ilerleme riski yüksektir. Bu tip eğrilikler omurganın herhangi bir yerinde (sırt, bel veya her ikisi) görülebilir. Bu eğrilikler çocukluk çağından geldiği için erişkin dönemde yüksek derecelere ulaşabilir. Ayrıca dejeneratif değişiklikler de eklendiğinden bunlara bağlı şikayetler eklenebilir;
- bel ve/veya sırt ağrısı
- bacaklara vuran ağrı
- bacaklarda uyuşma, karıncalanma
- omurganın özellikle yan planda dengesinin sağlanamaması ve buna bağlı olarak sırt ve bel kaslarının çabuk yorulması
ERİŞKİN DEJENERATİF SKOLYOZ
DE NOVO(yeni) skolyoz olarak tanımlanır. Daha önce eğriliği olmayan kişilerde 45-50 yaşlarından itibaren dejeneratif değişiklikler nedeni ile ortaya çıkar.
Bu tip eğrilikler büyük çoğunlukla;
- bel bölgesinde görülür
- derecesi çok yüksek değildir
- belbacak ağrıları ön planda olabilir
- bel kayması, bel fıtığı ve omurilik kanal darlığı ile birlikte görülebilir
- omurga dengesi bozulacağından hasta dik pozisyonda durmakta zorlanır.
- dik durabilmek için dizlerini ve kalçalarını bükme ihtiyacı olabilir.
Dejeneratif değişiklikler sinir sıkışmasına neden olabileceğinden bu hastalarda bacaklarda güç kaybı meydana gelebilir.
NASIL TEŞHİS KONULUR?
- çocukluk çağında olduğu gibi SKOLYOZ röntgenleri en önemli tanı aracıdır
- belbacak ağrıları ön planda ise MR çektirmek gerekir
- MR çekilemeyen veya kemik yapının ayrıntılı incelenmesi gereken durumlarda bilgisayarlı tomografi gerekebilir.
ERİŞKİN SKOLYOZDA TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Her iki tip erişkin skolyozda cerrahi seçenekleri benzerdir.
AMELİYAT DIŞI TEDAVİ SEÇENEKLERİ
- medikal tedavi ; ağrı kesiciler , kas gevşeticiler. çok güçlü ağrı kesiciler bağımlılık yaratabileceğinden dikkatli kullanılmalıdır
- fizik tedavi ve egzersiz ; bel sırt kaslarını güçlendirmel ve esnekliği arttırmak için uygulanır
- korse; kısa süreli şikayetleri azaltmak için uygulanabilir. uzun süreli kullanımı kasların zayıflamasına neden olur
- enjeksiyonlar; özellikler bacaklara vuran ağrılar ve diğer ilaçlara cevap vermeyen bel ağrıları için uygulanabilir. geçici süre etkilidir. Sık yapılması önerilmez
CERRAHİ TEDAVİ
- eğriliğin derecesine , tipine ve beraberinde dejeneratif değişikliklerin (kanal darlığı, bel kayması vb) olup olmamasına göre değişir.
- eğriliğin 40 derecenin üstünde olması, ilerleyici olması.
- şikayetlerin ameliyat dışı tedaviye rağmen geçmemesi veya daha kötüye gitmesi.
Dekompresyon: düşük dereceli eğriliği bulunan, esas şikayeti bacaklara vuran ağrı olan hastalarda uygulanır. Eğriliği düzeltmeye yönelik bir girişim değildir. Ancak eğriliğin ilerlemesine neden olabilir.
Stabilizasyon ve füzyon: enstruman (platin) kulanılarak eğriliğin düzeltilmesi ve ilerlemesinin durdurulması için uygulanır. Dekompresyon cerrahisi gerekli ise aynı anda uygulanabilir
Osteotomi: ciddi ve esnek olmayan eğriliklerde kemiklerin kesilmesi veya bir omur parçasının çıkarılması.
